Dysputy o uczuciach. Dysputy problemowe o prawdzie. Kwestie 25-26

Tom obejmuje pochodzące ze zbioru Dysput problemowych o prawdzie św. Tomasza z Akwinu kwestie 25 i 26 dotyczące uczuć i zmysłów. Kwestia 26 pt. De passionibus animae (tłum. na język polski jako: O doznaniach duszy; O uczuciach ludzkich; O uczuciach) oraz kwestia 25 pt. De sensualitate (tłum. jako: O zmysłowości; O pożądaniu zmysłowym czyli zmysłowości) powstały podczas trzeciego roku pobytu Tomasza w Paryżu w latach 1256–1259 jako owoc jego pracy akademickiej. 

Problematyka władz uczuć i zmysłów człowieka stanowi jedno z ważniejszych zagadnień antropologii filozoficznej. W dziejach filozofii podejmowano różne próby wyjaśniania ich statusu i funkcji: poczynając od negacji sfery zmysłowo-uczuciowej, poprzez jej absolutyzację, a skończywszy na redukcji uczuć do popędów czy namiętności oraz usamodzielnianiu ich i przeciwstawieniu sferze rozumowo-wolitywnej. Tomasz z Akwinu problematykę zmysłów i uczuć włącza w compositum bytu ludzkiego - to cały człowiek doznaje uczuć i posługuje się zmysłami. Z problematyką zmysłowości wiąże się zagadnienie zmysłów wewnętrznych i zewnętrznych, podstaw ich wyodrębnienia i właściwych przedmiotów ich działania oraz niezbywalnej roli, jaką pełnią w życiu poznawczym człowieka. Z kolei z problematyką uczuć jako aktów pożądania zmysłowego wiąże się zagadnienie typologii uczuć, podstaw wyróżnienia uczuć pożądliwych i gniewliwych, ich uporządkowania, miejsca w strukturze władz duszy, a przede wszystkim problem sublimacji, czyli poddania ich kierownictwu rozumu i woli.

Obecne wydanie jest drugim, a pierwszym w serii „Teksty-Przekłady-Komentarze”. Obejmuje oprócz tekstu polsko-łacińskiego także studia i komentarze, m.in. M. A. Krapca, D. Radziszewskiej-Szczepaniak, A. Gudańca, T. Pawlikowskiego, A. Maryniarczyka. W nowym wydaniu dział „Studia i Komentarze” został wzbogacony o teksty I. Deca (Oryginalność i aktualność Tomaszowej klasyfikacji uczuć), M. Czachorowskiego (Autonomizacja uczuć) oraz P. Jaroszyńskiego (Rola cnót w doskonaleniu życia uczuciowego człowieka). Wprowadzają one Czytelnika w ważną problematykę ludzkiego życia zmysłowo-uczuciowego w kontekście integralnej wizji człowieka-osoby.