Pisma z socjologii moralności

„[N]ie jest oczywiste, że etyka nadal powinna dążyć do uzasadnienia moralności. Każde uzasadnienie, przez sam fakt swojego zaistnienia, zdaje się skazane na porównanie z innymi możliwościami, a tym samym na poddanie siebie w wątpliwość. Nieustannie sabotuje samo siebie, otwierając się na nowe możliwości dokładnie tam, gdzie chciałoby pozostać na nie zamknięte. Kiedy to obserwujemy, dochodzimy do wniosku, że uzasadnianie jest przedsięwzięciem paradoksalnym, które, jak zawsze, musi nastawić się na jakiś rodzaj nieuczciwości. Z tej perspektywy kuszące wydaje się zaproponowanie etyce, by zaprzestała poszukiwania uzasadnień dla moralności, a zamiast tego zaczęła definiować się jako refleksyjna teoria moralności.

W każdym razie na tym założeniu opiera się opis socjologiczny. Etyka nie może uzasadnić moralności, ona ją zastaje, a następnie musi sobie poradzić z problematycznością tego odkrycia. Niezależnie od tego, za co uważa się sama moralność, jej naukowa analiza zależy od pojęcia moralności. Jeśli tworzy się różne pojęcia, to wytwarza się różne rozróżnienia, różne określenia i, w konsekwencji, różne fakty. Kto nie chce choćby na próbę skorzystać z zaproponowanych przeze mnie pojęć, nie musi podążać dalej. Ujrzałby bowiem jedynie to, czego nie chce zobaczyć”.

„Etyka jako refleksyjna teoria moralności”, s. 149